Zawartość
- Struktura stożka żużlowego
- Efekty erupcji lawy
- Efekty przepływu lawy
- Przykład efektów lawy stożka żużlowego
- Cykl życia stożka żużlowego
Stożki żużla są jednym z trzech podstawowych rodzajów wulkanów. W spektrum wulkanicznym spadają między płynnymi lawami lawy wulkanów osłonowych a wybuchowymi erupcjami wulkanów kompozytowych, chociaż są one znacznie bardziej podobne do wulkanów osłonowych. Ich największym zagrożeniem są wytwarzane przez nie strumienie lawy, które mogą niszczyć duże obszary ziemi, aw rzadszych przypadkach powodować straty życia.
Struktura stożka żużlowego
Wulkany ze stożkiem żużla są najprostsze ze wszystkich rodzajów wulkanów. Charakteryzują się stożkowym kształtem, ze stromymi bokami. Rzadko osiągają wysokość ponad 1000 stóp. Zazwyczaj mają jeden, duży, centralny otwór wentylacyjny na szczycie. Składają się prawie wyłącznie z rozdrobnionego piroklastycznego materiału, zwanego tefrą. Ta tefra jest masywna, tworząc wygląd popiołu, od którego pochodzi ich nazwa.
Efekty erupcji lawy
Wulkany ze stożków żużla cechują się bardzo płynną lawą bazaltową. Jednak ta lawa jest grubsza w kierunku szczytu komory magmy, powodując uwięzienie gazów. Powoduje to niewielkie wybuchy o krótkim czasie trwania, znane jako erupcje strombolian. Te lawowe fontanny, napędzane przez rozszerzające się pęcherzyki gazu, zwykle wystrzeliwują w powietrzu od 100 do 1500 stóp. Lawa rozpada się i ochładza przed lądowaniem, tworząc stos tefry wokół otworu wentylacyjnego. Choć nie są uważane za bardzo niebezpieczne, spadające bomby lawowe z tych erupcji mogą zranić lub zabić każdego, kto zbliży się zbyt blisko.
Efekty przepływu lawy
Podstawowym zagrożeniem ze strony wulkanów ze stożków żużlowych są przepływy lawy. Po uwolnieniu większości gazów wybuchy zaczynają wytwarzać duże przepływy ciekłej lawy. Przepływy te zwykle powstają albo ze szczelin u podstawy wulkanu, albo z przerw w ścianie krateru. Wynika to z faktu, że luźna struktura tefry rzadko może wytrzymywać nacisk magmy wznoszącej się na krater szczytu, a zamiast tego ma tendencję do przecieków jak sito. Szyszki żużlowe mogą być bardzo asymetryczne, ponieważ dominujące wiatry wieją opadającą tefrę na jedną stronę stożka. Ta topografia może kierować przepływ lawy w przeciwnym kierunku.
Przykład efektów lawy stożka żużlowego
W 1943 r. Wulkan stożka żużla w Paricutin w Meksyku wyłonił się ze szczeliny na polu rolników. Jego erupcje stromboliczne wytworzyły stożek żużlowy, osiągając ostatecznie wysokość 1200 stóp. Gdy ciśnienie gazu opadło, charakter erupcji zmienił się w przepływy lawy. W ciągu dziewięciu lat erupcji przepływy lawy zajmowały 10 mil kwadratowych, a popiół pokrywał 115 mil kwadratowych, niszcząc miasto San Juan i zabijając dużą liczbę zwierząt.
Cykl życia stożka żużlowego
Erupcje parikutyny są typowe dla cyklu życia stożka żużlowego. Sekwencja zazwyczaj rozpoczyna się od erupcji strombolian, które tworzą kultową strukturę stożka żużla. Następnie następuje przejście do lawy, obejmującej duże połacie ziemi. Wulkany stożków żużlu zazwyczaj mają ograniczone zasoby magmy, co zapewnia stosunkowo krótką żywotność. Gdy zapasy magmy sączy się z otworów wentylacyjnych, stożki żużlowe zwykle pozostają w stanie uśpienia i są powoli usuwane przez naturalne procesy wietrzenia.