Zawartość
Ziemia może wydawać się statyczna, ale tak naprawdę jest dynamiczna. W niektórych częściach świata ziemia często się przesuwa i trzęsie, przewracając budynki i tworząc ogromne tsunami. Ziemia może się rozdzielić; wylewając stopioną skałę, dym i popiół, który przyciemnia niebo na setki mil. Nawet góry, które wydają się ponadczasowe, powoli rosną w niektórych pasmach. Teoria opisująca wszystkie te procesy i wyjaśniająca, dlaczego one zachodzą, nazywana jest tektoniką płyt.
Płyty tektoniczne
Skorupa ziemska składa się z dużych, nieregularnie ukształtowanych płyt skalnych (płyt tektonicznych), które unoszą się na powierzchni podpowierzchniowego oceanu ogrzewanej płynnej skały zwanej magmą. W niektórych regionach świata, szczególnie na dnie oceanu, istnieją obszary, w których płyty się rozsuwają. Gdy się rozprzestrzeniają, magma pęka i twardnieje, tworząc nową skorupę kontynentalną. W innych obszarach różne płyty tektoniczne przesuwają się ku sobie. Ruch zderzających się, oddzielających lub po prostu ślizgających się płyt tektonicznych jest odpowiedzialny za szereg działań tektonicznych, w tym trzęsienia ziemi, wulkany i tworzenie się gór.
Trzęsienia ziemi
Kiedy płyty tektoniczne szlifują się ze sobą, powodują trzęsienia ziemi. Takie obszary nazywane są granicami płyt transformacyjnych. Na przykład dobrze zbadana wina San Andreas w Ameryce Północnej biegnie od Półwyspu Baja aż do większości wybrzeża Pacyfiku w Kalifornii. Tutaj płyta północnego Pacyfiku przesuwa się na północny zachód wzdłuż krawędzi płyty północnoamerykańskiej. Gdy płyty szlifują się wzdłuż siebie, gromadzą energię potencjalną wzdłuż uskoku, który czasami uwalniany jest w postaci wibracji. Rozkład granic transformacji na całym świecie jest głównym predyktorem rozkładu trzęsień ziemi na całym świecie.
Formacja gór
Niektóre z naszych gór są bardzo stare. Appalachowie powstali setki milionów lat temu i dziś zanikają, jednak inne pasma górskie, takie jak Himalaje, są młode i wciąż rosną. Ruch zderzających się płyt odpowiada za tworzenie pasm górskich. Kiedy zderzają się dwie płyty o różnej gęstości, tworzą one tzw. Zbieżną granicę; gęstszy jest subdukowany lub wtłoczony w magmę poniżej skorupy ziemskiej. Gdy cięższa płyta tonie i jest wystawiona na działanie wysokich temperatur, uwalnia lotne związki, w tym wodę, w stanie gazowym. Gazy te przesuwają się w górę, a część litej skały w płycie topi się, tworząc nową magmę. Stopiona skała wypycha na powierzchnię i ochładza się, przyczyniając się do powstawania wulkanicznych łańcuchów górskich.
Jeśli zderzające się płyty mają tę samą gęstość, obie płyty odłamią się i zostaną wypchnięte w górę, tworząc wysokie pasma górskie. Rozkład gór na Ziemi jest mapą obecnych i dawnych obszarów zderzenia płyt tektonicznych.
Aktywność wulkaniczna
Gazy uwalniane z gęstych płyt tektonicznych wprowadzanych do Ziemi tworzą wulkaniczne łańcuchy górskie. Gazy i ciekła magma, które uciekają z płyty topiącej głęboko pod skorupą, gromadzą się i wypychają skorupę powyżej. Z czasem ciśnienie będzie rosło, aż do wybuchowego uwolnienia w wielkich erupcjach wulkanicznych. Miejsca, w których rozpościerają się płyty, zwane rozbieżnymi granicami, są również odpowiedzialne za aktywność wulkaniczną. Gdy płyty się rozsuwają, magma wychodzi na powierzchnię, choć nie tak wybuchowo, jak w przypadku zbieżnych granic. Większość rozbieżnych granic przebiega wzdłuż dna morskiego, ale niektóre masy lądowe, takie jak Islandia. Regularna aktywność wulkaniczna na Islandii jest wynikiem rozprzestrzeniania się płyt Ameryki Północnej i Eurazji.