Zawartość
- TL; DR (Too Long; Didnt Read)
- Liniowa geometria elektronowa
- Trygonalna geometria planarna elektronów
- Czworościenna geometria elektronowa
- Trygonalna bipiramidalna geometria elektronowa
- Ośmiościenna geometria elektronowa
Kiedy atomy wiążą się z atomem centralnym, tworząc cząsteczkę, zwykle robią to w sposób, który maksymalizuje odległość między wiązującymi się elektronami. Daje to cząsteczce szczególny kształt, a gdy nie występują pojedyncze pary elektronów, geometria elektroniczna jest taka sama jak kształt molekularny. Sytuacja wygląda inaczej, gdy występuje samotna para. Pojedyncza para to zestaw dwóch elektronów walencyjnych, które nie są wspólne dla atomów wiążących. Samotne pary zajmują więcej miejsca niż wiązanie elektronów, więc efektem netto jest zgięcie kształtu cząsteczki, chociaż geometria elektronów nadal jest zgodna z przewidywanym kształtem.
TL; DR (Too Long; Didnt Read)
W przypadku braku niezwiązanych elektronów kształt molekularny i geometria elektroniczna są takie same. Para elektronów niezwiązanych, zwana samotną parą, lekko wygina cząsteczkę, ale geometria elektroniczna nadal odpowiada przewidywanemu kształtowi.
Liniowa geometria elektronowa
Geometria liniowa elektronów obejmuje atom centralny z dwiema parami elektronów wiążących pod kątem 180 stopni. Jedynym możliwym kształtem molekularnym dla liniowej geometrii elektronowej jest liniowy i składa się z trzech atomów w linii prostej. Przykładem cząsteczki o liniowym kształcie cząsteczkowym jest dwutlenek węgla, CO2.
Trygonalna geometria planarna elektronów
Trygonalna płaska geometria elektronowa obejmuje trzy pary elektronów wiążących pod kątem 120 stopni względem siebie ułożonych w płaszczyźnie. Jeśli atomy są związane we wszystkich trzech lokalizacjach, kształt molekularny nazywany jest również płaszczyzną trygonalną; jeśli jednak atomy są związane tylko z dwiema z trzech par elektronów, pozostawiając wolną parę, kształt cząsteczkowy nazywa się wygięty. Wygięty kształt cząsteczkowy powoduje, że kąty wiązania są nieco inne niż 120 stopni.
Czworościenna geometria elektronowa
Czworościenna geometria elektronowa obejmuje cztery pary elektronów wiążących pod kątem 109,5 stopnia względem siebie, tworząc kształt podobny do czworościanu. Jeśli wszystkie cztery pary elektronów wiążących są związane z atomami, kształt cząsteczkowy jest również nazywany czworościennym. Nazwę „piramida trygonalna” nadano przypadkowi, w którym występuje jedna para wolnych elektronów i trzy inne atomy. W przypadku tylko dwóch innych atomów stosuje się nazwę „wygięty”, podobnie jak geometria molekularna obejmująca dwa atomy związane z atomem centralnym o trygonicznej płaskiej geometrii elektronowej.
Trygonalna bipiramidalna geometria elektronowa
Trygonalny bipiramidal to nazwa nadana geometrii elektronowej obejmującej pięć par wiążących par elektronów. Nazwa pochodzi od kształtu trzech par w płaszczyźnie pod kątem 120 stopni i pozostałych dwóch par pod kątem 90 stopni do płaszczyzny, co daje kształt przypominający dwie piramidy połączone razem. Istnieją cztery możliwe kształty molekularne dla trygonalnych bipiramidalnych geometrii elektronowych z pięcioma, czterema, trzema i dwoma atomami związanymi z atomem centralnym i nazywane są odpowiednio trygonalnymi bipiramidalami, huśtawkami, w kształcie litery T i liniowymi. Wolne pary elektronów zawsze wypełniają najpierw trzy kąty wiązaniami pod kątem 120 stopni.
Ośmiościenna geometria elektronowa
Ośmiościenna geometria elektronowa obejmuje sześć par elektronów wiążących, z których wszystkie znajdują się pod kątem 90 stopni względem siebie. Istnieją trzy możliwe geometrie elektronów z sześcioma, pięcioma i czterema atomami związanymi z atomem centralnym i nazywane są odpowiednio oktaedryczną, kwadratową piramidalną i kwadratową płaską.