Zawartość
- CFC i substancje zubożające warstwę ozonową
- Zubożenie warstwy ozonowej
- Protokół montrealski
- Leczenie długoterminowe
Warstwa ozonowa jest częścią atmosfery ziemskiej wypełnioną cząsteczkami, które blokują szkodliwe promieniowanie ultrafioletowe przed dostaniem się na powierzchnię. W 1985 r. Naukowcy z British Antarctic Survey odkryli, że stężenie ozonu nad biegunem południowym spada w zastraszającym tempie, tworząc dziurę w warstwie ochronnej. Doprowadziło to do naukowego poszukiwania winowajców, a także do nowego zrozumienia sposobu, w jaki ludzie wpływają na środowisko.
CFC i substancje zubożające warstwę ozonową
Badania przeprowadzone przez British Antarctic Survey oraz US National Oceanic and Atmospheric Administration wykazały, że chemikalia stosowane głównie w chłodnictwie i zapobieganiu pożarom zubożają warstwę ozonową. Chlorofluorowęglowodory, wodorochlorofluorowęglowodory i halony zawierają atomy chloru i bromu, które wyróżniają się zdolnością do niszczenia cząsteczek ozonu. Chociaż istnieją naturalne źródła chloru, które mogą dostać się do górnej atmosfery, badania Agencji Ochrony Środowiska USA (EPA) sugerują, że tylko 16 procent chloru, który dociera do warstwy ozonowej, pochodzi ze źródeł naturalnych. Inne sztuczne źródła chloru, takie jak dodatki do basenów, są zbyt niestabilne, aby przedostać się do warstwy ozonowej i spowodować uszkodzenia.
Zubożenie warstwy ozonowej
Podczas polarnej zimy cząsteczki zubożające warstwę ozonową wznoszą się w górnych warstwach atmosfery w chmurach kryształów lodu. Kiedy lato powraca, światło słoneczne uderza w tę warstwę cząstek i zrywa wiązania CFC i innych chemikaliów. To uwalnia chlor i brom do atmosfery. Tam cząsteczki katalizują cząsteczki ozonu, przerywając wiązania atomowe i kradnąc atomy tlenu. Według EPA pojedynczy atom chloru może zniszczyć nawet 100 000 cząsteczek ozonu, niszcząc warstwę znacznie szybciej niż można ją naturalnie uzupełnić. Oprócz dziury w Antarktydzie, CFC były odpowiedzialne za ogólne przerzedzenie warstwy ozonowej i rozwój tymczasowych luk w jej ochronie w innych częściach świata.
Protokół montrealski
Skala problemu zubożenia warstwy ozonowej, po odkryciu, skłoniła do szybkiego działania. W 1987 r. Kraje na całym świecie podpisały protokół montrealski i zobowiązały się do wycofania stosowania CFC i innych substancji zubożających warstwę ozonową w nadchodzących latach. W 2012 r. 197 krajów ratyfikowało traktat, skutecznie zakończyło stosowanie wielu docelowych chemikaliów i znacznie ograniczyło inne.
Leczenie długoterminowe
Podczas gdy redukcja CFC i substancji chemicznych zubożających warstwę ozonową jest na dobrej drodze od 1987 roku, gojenie się warstwy ozonowej jest procesem powolnym. CFC są wyjątkowo długowieczne i mogą zająć znaczną ilość czasu, aby dryfować w atmosferze, zanim wyrządzą szkody. British Antarctic Survey szacuje, że dziura ozonowa nad Antarktydą będzie istnieć każdego lata przez co najmniej 50 lat, zanim warstwa powróci do stanu naturalnego, począwszy od 2012 r.