Zawartość
Litosfera ziemi składa się z płyt tektonicznych, płyt skalnych leżących pod skorupą. Tuż pod płytami płynie gorąca, elastyczna astenosfera. Płyty tektoniczne nie tylko dryfują na tym górnym płaszczu. Poruszają się w różnych kierunkach, zbiegając się, przesuwając lub rozchodząc. Sposób przemieszczania się płyt determinuje cechy geologiczne na granicach płyt. Naukowcy wiele się dowiedzieli o naszej planecie, badając rozbieżne granice płyt.
Rozbieżne tworzenie granic
Istnieją trzy rodzaje ruchów płyt: zbieżne, przekształcające i rozbieżne. Płyty, które popychają się, przesuwając w przeciwnych kierunkach, tworzą tak zwane granice transformacji. Zbieżne granice spychają się razem, tworząc góry lub subdukt, jedna z nich przesuwa się pod drugą. Rozbieżne płyty oddalają się od siebie, tworząc szczelinę w kruchej skale litosfery. Niektóre rozbieżne granice znajdują się na dnie oceanu, gdzie litosfera jest cienka; inni są na lądzie. To struktura i procesy geologiczne rozbieżnych granic kształtują kontynenty i oceany w czasie, tworząc nową skorupę i nowe oceany.
Dno oceanu
Nowa skorupa powstaje na rozbieżnych granicach dna oceanu, gdzie litosfera jest cienka. Magma z górnego płaszcza naciska na płytę, popychając ją do góry, a następnie odpływa w przeciwnych kierunkach na płytę. Płyta zbudowana z kruchej skały litosfery jest rozciągana przez ruch konwekcji i wkrótce pęka. Magma wypełnia szczelinę, chłodzi i twardnieje, tworząc nową skórkę. Gdy konwekcja trwa pod płytą, skała nowej chłodzącej skorupy staje się krucha i ostatecznie pęka, przekształcając szczelinę i wypychając nową skorupę na dowolną stronę. Gdy powstaje nowa skorupa, inne płyty są popychane przez rozprzestrzeniające się dno oceanu.
Kontynentalne rozbieżne granice
Kiedy konwekcja dociera do lądu, grubsza warstwa skały nie rozpada się tak łatwo jak cienkie płyty oceaniczne. Konwekcja popycha grubą płytę w górę, rozciągając ją i pękając, tworząc szczelinę. Błędy powstają po obu stronach szczeliny. Szczelina między usterkami zaczyna się zmniejszać w miarę powiększania się luki. Tonący ląd tworzy szczelinę w dolinie, która wraz z wodą ze strumieni i rzek ostatecznie tworzy długie jezioro. Jeśli szczelina spadnie poniżej poziomu morza, wypełnia się wodą oceanu i staje się morzem. To morze jest pierwszą formacją nowego oceanu. Morze Czerwone zostało utworzone przez rozbieżne granice i jest początkiem tego, co ostatecznie stanie się częścią oceanu.
Kształtowanie Ziemi
Badając materiał w rozbieżnych granicach oceanicznych, naukowcy byli w stanie udowodnić teorię tektoniki płyt. Szczeliny wypełniające magmę w rozbieżnych granicach oceanicznych są magnetyczne i wyrównują się z biegunem magnetycznym podczas stwardnienia. Naukowcy datują wiek skorupy, porównując wyrównanie ze znanymi odwróceniami magnetycznymi. Odkryli, że najstarsza skorupa oceaniczna ma około 100 milionów lat. Gdy w rozbieżnych szczelinach powstaje nowa skorupa, oceany rozszerzają się, a kontynenty są spychane razem. Tworzenie nowych skorup i oceanów na rozbieżnych granicach z czasem zmienia kształt i umiejscowienie kontynentów i oceanów na całym świecie.