Zawartość
- TL; DR (Too Long; Didnt Read)
- Erozja grawitacyjna
- Bezpośrednie oddziaływanie grawitacji
- Pośrednie oddziaływanie grawitacji
Kiedy materiały takie jak skały i gleba na powierzchni Ziemi zużywają się na piasek i żwir lub przemieszczają się z jednego miejsca do drugiego, erozja jest głównym winowajcą. Formy terenu, podobnie jak kaniony, często uzyskują swój kształt w wyniku erozji. Przy wystarczającym czasie woda i lód mogą nawet przebić się przez twardą skałę. Ale najsilniejszą siłą stojącą za erozją jest grawitacja. Grawitacja powoduje, że kawałki skał spadają z gór i ciągną lodowce w dół, przecinając solidny kamień. Ten rodzaj erozji - erozja grawitacyjna - kształtuje powierzchnię Ziemi, jaką znamy.
TL; DR (Too Long; Didnt Read)
Erozja grawitacyjna opisuje ruch gleby lub skały pod wpływem siły grawitacji. Grawitacja wpływa na erozję w bezpośredni sposób, np. Osuwiska, lawiny błotne i opadanie. Może również wpływać na erozję w sposób pośredni, przyciągając deszcz na Ziemię i zmuszając lodowce do zjazdu.
Erozja grawitacyjna
Erozja grawitacyjna reprezentuje ruch ziemi lub skały z jednego miejsca do drugiego z powodu przyciągania grawitacyjnego. Kiedy kawałki kamienia spadają ze zbocza góry na ziemię poniżej, dzieje się tak, ponieważ grawitacja ich ściągnęła. Kiedy lodowiec porusza się przez pasmo górskie, powoli spłaszczając lub rzeźbiąc powierzchnię Ziemi w tym obszarze, dzieje się tak, ponieważ siła grawitacji zmusza lodowiec do zjazdu. Kiedy występują lawiny błotne lub osuwiska, wygładzające zbocza gór lub dużych wzgórz, działa grawitacja.
Chociaż geolodzy uznają wodę i lód za największe czynniki erozji, to siła grawitacji napędza ich oboje.
Bezpośrednie oddziaływanie grawitacji
Grawitacja wpływa na erozję zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio. Bezpośrednie oddziaływanie siły grawitacji obejmuje skały, błoto lub glebę poruszające się w dół. Żaden inny czynnik, taki jak woda lub lód, nie jest bezpośrednio zaangażowany w te działania. Zamiast tego grawitacja działa samotnie, powodując erozję.
Osuwiska często występują jako bezpośredni skutek erozji grawitacyjnej. Gdy gleba nagle się rozluźnia, z powodu innego czynnika, takiego jak silny wiatr lub trzęsienia ziemi, skały i gleba spadają w dół z powodu siły grawitacji. Materiały te nabierają rozpędu, gdy spadają, powodując, że więcej ziemi i skał spada wraz z nimi. Osuwiska mogą drastycznie przekształcać boki wzgórz lub gór za każdym razem, gdy się pojawią.
Erozja grawitacyjna może również bezpośrednio powodować lawiny błotne. Kiedy błoto, uformowane wysoko na szczycie wzgórza lub góry, nagle odsuwa się, by zjechać w dół, po raz kolejny siła grawitacji jest odpowiedzialna. Masa poruszającego się błota może zmyć duże ilości gleby, która płynie po powierzchni gleby, a często wypiera skały, a nawet duże głazy. Jeśli lawina błotna jest wystarczająco duża, może prowadzić do dramatycznych, natychmiastowych zmian w kształcie wzgórz lub zboczy górskich.
Grawitacja może również bezpośrednio powodować zjawisko zwane opadaniem, w którym duże kawałki skały i ziemi nagle odrywają się i spadają ze zbocza wzgórza lub góry. W przeciwieństwie do osuwiska, skały i gleba nie nie staczają się po bokach takich form terenu, ale spadają bezpośrednio na Ziemię poniżej. W ten sposób duże fragmenty gór i wzgórz mogą zmieniać kształt z powodu załamania.
Pośrednie oddziaływanie grawitacji
Jako dwa najbardziej znane czynniki erozji, ani woda, ani lód nie mogą powodować erozji bez pomocy grawitacji. Pośredni wpływ grawitacji na erozję obejmuje ściąganie deszczu na Ziemię, ściąganie wód powodziowych w dół i ciągnięcie lodowców w dół.
Deszcz powoli z czasem spływa po powierzchni gór, wzgórz i innych form terenu, ale sam nie dociera do powierzchni Ziemi. Deszcz tworzy się w chmurach, gdy para wodna skrapla się, a grawitacja przyciąga ją na Ziemię. Z biegiem czasu deszcz rozluźnia glebę, a wiatr wieje, lub deszcz tworzy błoto, które zwykle przesuwa się od najwyższych do najniższych punktów w dół zbocza góry lub wzgórza. Z czasem deszcz może również niszczyć skały, choć proces ten często zajmuje miliony lat, aby radykalnie zmienić kształt dużych form terenu.
Lodowce są jednymi z najsilniejszych czynników erozji. Te gigantyczne formacje lodu i śniegu poruszające się po różnych częściach Ziemi w różnych punktach historii, nadal to robią. Kilka milionów lat temu naukowcy postulowali, że lodowce przemieszczały się po niektórych częściach Ameryki Północnej, powodując poważne zmiany geologiczne w dzisiejszych środkowo-zachodnich Stanach Zjednoczonych. Dolina Yosemite, położona wzdłuż pasma górskiego Sierra Nevada w Kalifornii w Parku Narodowym Yosemite, zyskała swój kształt, gdy lodowce przecięły masywny granit, pozostawiając oszałamiające i znane na całym świecie cechy, takie jak skalista ściana Half Dome i masywna El Capitan. Lodowce powolne i równomierne ruchy spłaszczyły nawet niektóre obszary we współczesnej Indianie, pozostawiając jedynie kilka wąwozów i wzniesień.
Lodowce poruszają się za pomocą grawitacji. Przez długi czas przyciąganie grawitacyjne zmusza ich do opuszczania niższych wysokości. Lodowce zamrażają otaczającą je ziemię, a następnie nieco odmrażają, wystarczy, aby zjechać jeszcze niżej, zanim znów zamarzną. Gdy proces ten zachodzi, lodowce rozbijają glebę i kołyszą się, ciągnąc je, jednocześnie często drapiąc rowki w podłożu skalnym. Z tego powodu lodowce stale gromadzą masę w postaci zamarzniętego brudu i skał, czyniąc je cięższymi. Dzięki grawitacji im cięższy staje się lodowiec, tym szybciej się porusza i tym większy jest jego wpływ na ląd.