Zawartość
DNA wewnątrz komórki jest zorganizowane w taki sposób, aby dobrze pasowało do niewielkich rozmiarów komórki. Jego organizacja ułatwia również łatwe oddzielanie prawidłowych chromosomów podczas podziału komórek. Stopień ścisłego zawinięcia DNA może również wpływać na to, które geny są włączane lub wyłączane, wpływając na zdolność niektórych białek do wiązania się z DNA.
W tym poście zamierzamy omówić specyfikę każdego z tych efektów ściśle opakowanego DNA.
Struktura DNA
DNA to duży kompleks, składający się z kilku bloków budulcowych zwanych nukleotydami. Te nukleotydy łączą się, tworząc nici DNA. Nici te można następnie sparować w oparciu o komplementarne sekwencje nukleotydów. Parowanie tych nici tworzy tak zwaną strukturę podwójnej helisy.
Podwójna helisa DNA jest następnie owijana wokół niektórych białek zwanych histonami. Pozwala to na ściślejsze owinięcie DNA, a zatem zajmuje mniej miejsca w komórce. DNA może się jeszcze bardziej kondensować, gdy histony zbliżają się do siebie. To jeszcze ściślejsze nawijanie DNA powoduje tworzenie ściśle owiniętych lub skondensowanych chromosomów.
Kondensacja chromosomów
Przez większość życia komórki DNA jest tylko luźno owinięte wokół histonów i nie ma skondensowanej postaci chromosomalnej. Mocniejsze owijanie lub kondensacja chromosomów zachodzi tylko podczas mitozy, procesu podziału komórek. Podczas mitozy chromosomy ulegają kondensacji, dzięki czemu każdy chromosom jest odrębną jednostką.
Przed mitozą komórka kopiuje DNA, tak aby zawierała dwie kopie każdego chromosomu. Chromosomy wyrównują się w środku komórki podczas mitozy, z parami chromosomów obok siebie. Kiedy komórka dzieli się, jedna kopia trafia do każdej wynikowej komórki.
Jeśli chromosomy nie wyrównują się prawidłowo, mogą wystąpić poważne nieprawidłowości genetyczne, które mogą prowadzić do śmierci komórki lub raka. Kondensacja DNA w ciasno upakowane chromosomy sprawia, że proces wyrównywania i separacji chromosomów podczas mitozy jest bardziej wydajny.
Jak wyraża się gen
Ekspresja genu lub proces włączania i transkrypcji genu jest procesem złożonym. Polega na wiązaniu niektórych białek, zwanych czynnikami transkrypcyjnymi, z częścią genu regulującą jego ekspresję. Większość czynników transkrypcyjnych promuje ekspresję genu; jednak niektóre czynniki transkrypcyjne zapobiegają ekspresji genu, innymi słowy, wyłączając go.
Gdy czynnik transkrypcyjny włącza gen, białko zwane polimerazą RNA porusza się wzdłuż DNA i tworzy komplementarną sekwencję RNA, która następnie staje się białkiem.
Wpływ na ekspresję genów
Sposób pakowania DNA może wpływać na ekspresję genów lub na to, które geny są włączone. Gdy chromosomy są ściśle skondensowane, DNA jest bardzo ściśle owinięte, co utrudnia związanie czynników transkrypcyjnych z DNA. Gdy DNA jest mniej ściśle owinięte wokół histonów, same histony mogą wpływać na ekspresję genów.
Modyfikacje, takie jak wiązanie grup fosforanowych, mogą wystąpić na histonach i te modyfikacje mogą powodować, że DNA wiąże się mniej lub bardziej ściśle z histonami. Regiony DNA, które są tylko luźno związane z histonami, są bardziej dostępne dla czynników transkrypcyjnych i polimerazy RNA, co ułatwia włączenie tych genów. Gdy DNA wiąże się ściślej z histonami, czynniki transkrypcyjne i polimeraza RNA mają trudniejsze wiązanie z DNA, co zwiększa prawdopodobieństwo, że geny te zostaną wyłączone.