Zawartość
Tsunami są jednymi z najbardziej niszczycielskich klęsk żywiołowych na Ziemi. Koszty ludzkie są oszałamiające; od 1850 roku około 420 000 ludzi zostało zabitych przez ogromne fale. Tsunami niszczą ekonomię i ekologię obszarów, na które uderzają; wyrządzili niezliczone szkody majątkom, społecznościom i siedliskom na wybrzeżu. Tsunami i trzęsienia ziemi, które je wywołują, mają natychmiastowe skutki i długoterminowe konsekwencje dla zalanych obszarów.
Początki tsunami
Większość tsunami powstaje w strefach subdukcji, gdzie gęsta oceaniczna płyta tektoniczna tonie pod jaśniejszą skorupą kontynentalną. Gdy tarcie narasta między dwiema płytami, mogą utknąć. Kiedy płyty nagle się unieruchamiają lub jedna z nich pęka, energia jest uwalniana jako trzęsienie ziemi. Podczas podwodnego trzęsienia ziemi pionowy ruch płyty wypiera wodę nad nią, wytwarzając fale, które rozprzestrzeniają się po powierzchni oceanu. Erupcje wulkanów i osuwiska okrętów podwodnych również generują tsunami. Ponieważ trzęsienia ziemi i wytwarzające je wulkany są trudne do dokładnego przewidzenia, same tsunami są prawie niemożliwe do przewidzenia. Kiedy dochodzi do zaburzeń tektonicznych, mogą zostać wydane ostrzeżenia o tsunami, chociaż tsunami podróżują z taką prędkością - średnio 750 kilometrów na godzinę - że obszary w pobliżu epicentrum mają niewiele czasu na przygotowanie.
Wpływ człowieka
Najbardziej przerażającym i bezpośrednim następstwem tsunami u ludzi jest utrata życia. Tsunami pochłonęło ponad 255 000 istnień ludzkich w latach 1900–2009, w tym tsunami, które powstało u Sumatry 26 grudnia 2004 r., W którym zginęło ponad 225 000 osób. Tsunami niszczą także rozległe obszary infrastruktury i mienia. Utrata życia i materiału jest spowodowana początkowym uderzeniem samej fali tsunami, a następnie szybkim cofaniem się wody, która niesie ze sobą ludzi i gruzy.
Tsunami nadal dotykają ludzi po zaniknięciu wód. Tsunami mogą przytłoczyć systemy kanalizacyjne, niszczyć budowle i pozostawiać po sobie rozkładające się ciała, prowadząc do długotrwałych problemów zdrowotnych związanych z zanieczyszczoną wodą, narażeniem i zwiększonym rozprzestrzenianiem się chorób. Szkody psychiczne mogą również pozostać; Światowa Organizacja Zdrowia odkryła, że Sri Lanki, które przeżyły tsunami w 2004 r., cierpiały na zespół stresu pourazowego dwa lata po tym wydarzeniu.
Wpływ środowiska
Tsunami mogą dziesiątkować ekosystemy na lądzie i morzu. Na lądzie zwierzęta są zabijane, a rośliny wykorzenione. Zalanie słonej wody może sprzyjać inwazji śródlądowej roślin tolerujących sól, takich jak trawy i namorzyny, oraz utracie żyzności gleby na przybrzeżnych polach uprawnych. Tsunami transportują również ogromne ilości piasku, tworząc pola podwodnych wydm i przekształcając plaże. Moc fal może rozerwać nawet skaliste dna morskie; po tsunami, które nawiedziło Japonię 11 marca 2011 r., Narodowy Instytut Badawczy Rybołówstwa Tohoku odkrył, że duże skały zostały przewrócone i spadły wzdłuż wybrzeża, niszcząc całe społeczności jeżowców i abalone, które są istotnymi zasobami rybnymi. Tsunami zagrażają również lokalnemu środowisku poprzez transport odpadów wytworzonych przez człowieka, w tym materiałów budowlanych; rozprzestrzenianie się toksycznych substancji, takich jak azbest i olej; i uwolnienie promieniowania z uszkodzonych obiektów jądrowych.
Łagodzenie skutków następstw tsunami
Właściwe usuwanie odpadów ma kluczowe znaczenie podczas odzysku. Niewłaściwe spalanie lub wyrzucanie gruzu może spowodować wtórne szkody dla ludzi i środowiska. Podczas odzyskiwania najważniejsze są zapewnienie czystej wody pitnej i żywności dla osób dotkniętych chorobą oraz zawierających niebezpieczne materiały. Oprócz natychmiastowej pomocy koszt odbudowy stanowi obciążenie długoterminowe. Infrastruktura musi zostać naprawiona, aby gospodarka regionu mogła się odbić. Prywatne darowizny i pomoc organizacji krajowych i międzynarodowych mają kluczowe znaczenie w następstwie tsunami.